De zitkuil / Kommune 1 / Amon Düül
In het Engels is een zitkuil een conversation pit – een beter begrip dan zitkuil.
Deze zitkuil is gebouwd in een zaal in Marres, Maastricht. Boven de zitkuil was een muurschildering aangebracht, een montage van twee afbeeldingen. De eerste toont het gezicht van een model in een uitvergroot SMYK-raster van stippen.
De tweede is een collage op zich. De 7 mensen bovenaan waren lid van Kommune 1 (kortweg K 1, Berlijn 1967-1969). De anderen zijn musici van Duitse bands die toen actief waren: Amon Düül en Amon Düül II – allemaal Krautrock. De band Amon Düül vormde ook een commune, in München. Ze kenden elkaar. Eén lid van Amon Düül zou bij K 1 intrekken en furore maken als hippiemodel.
In Kommune 1 kwam van alles samen:
het was een plaats voor activisme tegen economische structuren,
tegen de beperkingen die Berlijn waren opgelegd onder het bestuur van de geallieerden,
het was APO – ausserparlementarische Opposition,
het was tegen autoritair optreden,
het was een opstand tegen de meest algemene nucleus: het gezin,
en tegen de traditionele seksualiteit (die immers niets anders zou zijn dan een serie verkapitaliseerde verhoudingen),
het was de vertaling van persoonlijk leven in politiek leven,
en van politiek leven in persoonlijk leven,
de plaats voor de seksuele bevrijding,
van het hippie-fotomodel,
het was de zucht naar aandacht van media en het was de behendigheid met de media om te gaan,
het was cool en veel haar,
het was hedonisme en drugs,
en het was tenslotte ook nog een commune.
In 1967 werden de APO’s door het boulevardblad Bild beticht van brandstichting in een warenhuis. Het begrip nepnieuws werd nog niet gebruikt, maar de methode was hetzelfde: Bild bracht het bericht eerst groot op de voorpagina. Daarna werd de beschuldiging een aantal malen herhaald. Pas later werd het gerectificeerd in een klein bericht ergens op pagina 5, onder een kleine kop.
Berucht is de radicalisering van enkele figuren uit de invloedssfeer rond de communes die leidde tot de moorden en bankovervallen van de RAF, tot contacten met de STASI en de PLO.
De communes waren productief. Er was Krautrock, het fotomodel, Fassbinders film Die Niklaushauser Fahrt (een film met een Marxistisch getinte uitleg van de maatschappij begeleid door de dreunende pop van Amon Düül II) en er werden boeken uitgegeven van en door de communards zelf (o.a. door Ulrich Enzensberger, Rainer Langhans, Uschi Obermaier en Fritz Teufel).
Tenslotte is het opvallend hoe deze communes zichzelf als icoon op de kaart wisten te zetten. (Je zou zeggen: in het oog lopend is hoeveel zij in het oog liepen.)
Jan, Maastricht 2016 / 2017